Begijnen- en begardenfietsroute Vlaanderen
950 km
De Begijnenbeweging
Oorspronkelijk vormden de begijnen op een aantal plaatsen verspreid een vrije gemeenschap waar zij in onthouding leefden, in gebed en meditatie. Vanaf de 12e E begonnen de begijnen van de Nederlanden zich te vestigen in gegroepeerde huizen, zogenaamde begijnhoven. In 1232 werd het oudste begijnhof gesticht, namelijk het Groot-Begijnhof van Leuven. Vanaf 1240 werden in veel steden van de Zuidelijke Nederlanden begijnhoven opgericht, voor vrouwen die ‘samen in afzondering’ een godvruchtig leven wilden leidden zonder een kloostergelofte te moeten afleggen. Het was vooral een fenomeen in de lage landen en vanwege het katholieke karakter van deze huisvesting en zolang er begijnen leefden zijn ettelijke begijnhoven door de eeuwen heen bewaard gebleven. Begijnhoven vormen vandaag nog altijd vaak unieke eilandjes van rust in de drukte van de oudste steden van het land. Op enkele begijnhoven na zijn alle resterende begijnhoven opgericht in de late middeleeuwen. De vrouwen die in de begijnhoven leefden hadden bewust voor deze vorm van samenwonen gekozen, omdat zij hun persoonlijke vrijheid wensten te bewaren bij het beoefenen van hun religieuze en dagelijkse praktijken. In tegenstelling tot kloosterlingen hoefden begijnen ook geen gelofte van armoede af te leggen, maar hun regel herinnerde hen wel aan soberheid, eenvoud en werkzame naastenliefde. Begijnen behielden hun persoonlijke bezittingen en rechten waarvan ze binnen de beperkingen van de leefregel gebruik konden maken. Velen bezaten dan ook hun eigen huis en persoonlijke bezittingen daarbuiten. De begijnenbeweging is niet, zoals de meeste kloosterorden, op een welbepaald tijdstip door iemand gesticht. Ze is geleidelijk gegroeid uit elkaar vindende individuele, religieus voelende vrouwen. Het samenlevingsverband was losser dan in een klooster en omkeerbaar in tijd.
In 1274 veranderde de situatie vanwege toen beslist werd dat al die orden die zonder pauselijke toestemming gesticht waren ontbonden moesten worden. De begijnen vielen onder deze verordening. In 1312 overtuigden de Duitse bisschoppen de andere bisschoppen uit het Heilige Roomse Rijk om een verbod uit te brengen om als begijnen te blijven leven of nieuwe leden aan te werven. Degenen die niet gehoorzaamden, waren ketters en moesten in de ban geslagen worden. Dit gelde zowel voor begijnen als voor geestelijken die begijnen bleven steunen of beschermen. De paus gaf opdracht aan alle bisschoppen en zelfs aan de inquisitoren (onderzoekers naar het verderf van de ketterij) om een streng vervolgingsbeleid in te voeren. In het Rijnland en later in de Noordelijke Nederlanden werden begijnen bestreden en vervolgd waardoor ze in dat gebied bijna helemaal verdwenen. De bisschoppen in de Zuidelijke Nederlanden waren minder geneigd om tot actie over te gaan omdat de meerderheid van de begijnen geconcentreerd leefden binnen begijnhoven die onder toezicht van pastoors stonden en waar vaak dominicanen en franciscanen kwamen preken. In 1318 verklaarde paus Johannes XXII dat hij de ‘goede’ begijnen wilde gedogen. Onder zijn opvolger paus Clemens VI stopte in 1343 de vervolging van de begijnenbeweging. Na een relatief rustige periode krijgen in de 16e E veel begijnhoven te lijden onder de Geuzen, Nederlandse edelen en tegenstanders van de Spaanse koning Filips II. De 17e E was vanwege de Contrareformatie de bloeiperiode voor de begijnenbeweging. De oorspronkelijke huizen van hout en leem werden vervangen door stenen woningen. Toen in 1753 een belasting werd geheven op kerkelijke bezittingen, waren de begijnhoven genoodzaakt de leegstaande huizen aan niet-begijnen te verhuren. In de periode van de Belgische Onafhankelijkheid werden de begijnhoven opgeheven als huisvesting voor behoeftigen en kwamen meer en meer in handen van particulieren. De belangrijkste oorzaak van het verdwijnen van de begijnenbeweging was het feit dat in de 20e E vele beroepen voor vrouwen op de arbeidsmarkt kwamen. De levensinvulling van de begijnen beantwoordde niet meer aan de behoeften van de vrouw en verloor aan aantrekkingskracht.
26 Vlaamse begijnhoven werden in oktober 1998 voorgesteld om opgenomen te worden op de lijst van monumenten van het Werelderfgoed waarvan de 13 in het vet gedrukte Vlaamse begijnhoven erkend werden:
Provincie Antwerpen: Antwerpen, Herentals, Hoogstraten [1380], Lier, Mechelen (Groot en Klein Begijnhof), Turnhout.
Provincie Limburg: Borgloon, Sint-Truiden, Tongeren, Hasselt.
Provincie Oost-Vlaanderen: Aalst, Dendermonde, Gent (Groot begijnhof Sint-Elisabeth , Klein begijnhof Ter Hoyen en Sint-Amandsberg [1874]), Oudenaarde [15e E].
Provincie West-Vlaanderen: Brugge, Diksmuide, Kortrijk.
Provincie Vlaams-Brabant: Aarschot, Diest, Leuven (Groot en Klein Begijnhof), Tienen.
Hoofdstad Brussel: Anderlecht
De Begarden
De begarden maakten net als de begijnen deel uit van de semi-religieuze leefgemeenschappen. Ook zij legden geen eeuwige geloften af en volgden ook geen door de Kerk erkende kloosterregel. Ze beperkten zich tot de geloften van kuisheid en gehoorzaamheid. In aanvulling op vroomheid, die op de eerste plaats stond, wijdden ze zich aan de dienst van de zieken, de geesteszieken en begraven van de doden. Ze lieten zich niet tot priester wijden. In tegenstelling tot de begijnen leefden ze niet zelfstandig in aparte huizen verenigd in begijnhoven, maar wel in communauteiten.
In navolging van de begijnhoven kwamen de begarden later tot stand dan de begijnen. Het waren handarbeiders en voorzagen in hun onderhoud in grote mate in de lakenweverij. Zoals de begijnen, werden de begarden door burgerlijke machthebbers en kerk aanzien als ketters. Alhoewel de Begijnen erin slaagden zich te handhaven, verging het de Bogaarden minder goed. Het is zeker dat de begarden meer verbonden werden met de ketterij dan de begijnen waardoor ze zwaar vervolgd werden. Op aandringen van bisschoppen vervoegden de begarden zich in de loop van de 14e E en 15e E bij de derde orde van sommige Christelijke orden. Vaak waren dit die van de franciscanen, maar ook de benedictijnen en andere . De Begardenbeweging verdween volledig in het begin van de Reformatie (1517).
In Vlaanderen bevonden zich begardenkloosters onder meer in:
Provincie Antwerpen: Antwerpen (1297)
Provincie Limburg: Sint-Truiden (1270), Zepperen
Provincie Oost-Vlaanderen: Gent (1289)
Provincie West-Vlaanderen: Brugge, Ieper
Provincie Vlaams-Brabant: Diest (1268), Leuven (1272), Tienen, Zoutleeuw, Aarschot, Hoegaarden,
Hoofdstad Brussel: Brussel centrum
In vet gedrukt de begardenkloosters met nog zichtbare verwijzingen in het huidige straatbeeld.
Deze fietsroute maakt voornamelijk gebruik van bestaande fietsroutes waaronder knooppunten, fietssnelwegen, ... en waarvan afgeweken wordt in functie van onderwerpen met betrekking tot begijnen, begijnhoven, begarden, begardenkloosters, ...
Oorspronkelijk vormden de begijnen op een aantal plaatsen verspreid een vrije gemeenschap waar zij in onthouding leefden, in gebed en meditatie. Vanaf de 12e E begonnen de begijnen van de Nederlanden zich te vestigen in gegroepeerde huizen, zogenaamde begijnhoven. In 1232 werd het oudste begijnhof gesticht, namelijk het Groot-Begijnhof van Leuven. Vanaf 1240 werden in veel steden van de Zuidelijke Nederlanden begijnhoven opgericht, voor vrouwen die ‘samen in afzondering’ een godvruchtig leven wilden leidden zonder een kloostergelofte te moeten afleggen. Het was vooral een fenomeen in de lage landen en vanwege het katholieke karakter van deze huisvesting en zolang er begijnen leefden zijn ettelijke begijnhoven door de eeuwen heen bewaard gebleven. Begijnhoven vormen vandaag nog altijd vaak unieke eilandjes van rust in de drukte van de oudste steden van het land. Op enkele begijnhoven na zijn alle resterende begijnhoven opgericht in de late middeleeuwen. De vrouwen die in de begijnhoven leefden hadden bewust voor deze vorm van samenwonen gekozen, omdat zij hun persoonlijke vrijheid wensten te bewaren bij het beoefenen van hun religieuze en dagelijkse praktijken. In tegenstelling tot kloosterlingen hoefden begijnen ook geen gelofte van armoede af te leggen, maar hun regel herinnerde hen wel aan soberheid, eenvoud en werkzame naastenliefde. Begijnen behielden hun persoonlijke bezittingen en rechten waarvan ze binnen de beperkingen van de leefregel gebruik konden maken. Velen bezaten dan ook hun eigen huis en persoonlijke bezittingen daarbuiten. De begijnenbeweging is niet, zoals de meeste kloosterorden, op een welbepaald tijdstip door iemand gesticht. Ze is geleidelijk gegroeid uit elkaar vindende individuele, religieus voelende vrouwen. Het samenlevingsverband was losser dan in een klooster en omkeerbaar in tijd.
In 1274 veranderde de situatie vanwege toen beslist werd dat al die orden die zonder pauselijke toestemming gesticht waren ontbonden moesten worden. De begijnen vielen onder deze verordening. In 1312 overtuigden de Duitse bisschoppen de andere bisschoppen uit het Heilige Roomse Rijk om een verbod uit te brengen om als begijnen te blijven leven of nieuwe leden aan te werven. Degenen die niet gehoorzaamden, waren ketters en moesten in de ban geslagen worden. Dit gelde zowel voor begijnen als voor geestelijken die begijnen bleven steunen of beschermen. De paus gaf opdracht aan alle bisschoppen en zelfs aan de inquisitoren (onderzoekers naar het verderf van de ketterij) om een streng vervolgingsbeleid in te voeren. In het Rijnland en later in de Noordelijke Nederlanden werden begijnen bestreden en vervolgd waardoor ze in dat gebied bijna helemaal verdwenen. De bisschoppen in de Zuidelijke Nederlanden waren minder geneigd om tot actie over te gaan omdat de meerderheid van de begijnen geconcentreerd leefden binnen begijnhoven die onder toezicht van pastoors stonden en waar vaak dominicanen en franciscanen kwamen preken. In 1318 verklaarde paus Johannes XXII dat hij de ‘goede’ begijnen wilde gedogen. Onder zijn opvolger paus Clemens VI stopte in 1343 de vervolging van de begijnenbeweging. Na een relatief rustige periode krijgen in de 16e E veel begijnhoven te lijden onder de Geuzen, Nederlandse edelen en tegenstanders van de Spaanse koning Filips II. De 17e E was vanwege de Contrareformatie de bloeiperiode voor de begijnenbeweging. De oorspronkelijke huizen van hout en leem werden vervangen door stenen woningen. Toen in 1753 een belasting werd geheven op kerkelijke bezittingen, waren de begijnhoven genoodzaakt de leegstaande huizen aan niet-begijnen te verhuren. In de periode van de Belgische Onafhankelijkheid werden de begijnhoven opgeheven als huisvesting voor behoeftigen en kwamen meer en meer in handen van particulieren. De belangrijkste oorzaak van het verdwijnen van de begijnenbeweging was het feit dat in de 20e E vele beroepen voor vrouwen op de arbeidsmarkt kwamen. De levensinvulling van de begijnen beantwoordde niet meer aan de behoeften van de vrouw en verloor aan aantrekkingskracht.
26 Vlaamse begijnhoven werden in oktober 1998 voorgesteld om opgenomen te worden op de lijst van monumenten van het Werelderfgoed waarvan de 13 in het vet gedrukte Vlaamse begijnhoven erkend werden:
Provincie Antwerpen: Antwerpen, Herentals, Hoogstraten [1380], Lier, Mechelen (Groot en Klein Begijnhof), Turnhout.
Provincie Limburg: Borgloon, Sint-Truiden, Tongeren, Hasselt.
Provincie Oost-Vlaanderen: Aalst, Dendermonde, Gent (Groot begijnhof Sint-Elisabeth , Klein begijnhof Ter Hoyen en Sint-Amandsberg [1874]), Oudenaarde [15e E].
Provincie West-Vlaanderen: Brugge, Diksmuide, Kortrijk.
Provincie Vlaams-Brabant: Aarschot, Diest, Leuven (Groot en Klein Begijnhof), Tienen.
Hoofdstad Brussel: Anderlecht
De Begarden
De begarden maakten net als de begijnen deel uit van de semi-religieuze leefgemeenschappen. Ook zij legden geen eeuwige geloften af en volgden ook geen door de Kerk erkende kloosterregel. Ze beperkten zich tot de geloften van kuisheid en gehoorzaamheid. In aanvulling op vroomheid, die op de eerste plaats stond, wijdden ze zich aan de dienst van de zieken, de geesteszieken en begraven van de doden. Ze lieten zich niet tot priester wijden. In tegenstelling tot de begijnen leefden ze niet zelfstandig in aparte huizen verenigd in begijnhoven, maar wel in communauteiten.
In navolging van de begijnhoven kwamen de begarden later tot stand dan de begijnen. Het waren handarbeiders en voorzagen in hun onderhoud in grote mate in de lakenweverij. Zoals de begijnen, werden de begarden door burgerlijke machthebbers en kerk aanzien als ketters. Alhoewel de Begijnen erin slaagden zich te handhaven, verging het de Bogaarden minder goed. Het is zeker dat de begarden meer verbonden werden met de ketterij dan de begijnen waardoor ze zwaar vervolgd werden. Op aandringen van bisschoppen vervoegden de begarden zich in de loop van de 14e E en 15e E bij de derde orde van sommige Christelijke orden. Vaak waren dit die van de franciscanen, maar ook de benedictijnen en andere . De Begardenbeweging verdween volledig in het begin van de Reformatie (1517).
In Vlaanderen bevonden zich begardenkloosters onder meer in:
Provincie Antwerpen: Antwerpen (1297)
Provincie Limburg: Sint-Truiden (1270), Zepperen
Provincie Oost-Vlaanderen: Gent (1289)
Provincie West-Vlaanderen: Brugge, Ieper
Provincie Vlaams-Brabant: Diest (1268), Leuven (1272), Tienen, Zoutleeuw, Aarschot, Hoegaarden,
Hoofdstad Brussel: Brussel centrum
In vet gedrukt de begardenkloosters met nog zichtbare verwijzingen in het huidige straatbeeld.
Deze fietsroute maakt voornamelijk gebruik van bestaande fietsroutes waaronder knooppunten, fietssnelwegen, ... en waarvan afgeweken wordt in functie van onderwerpen met betrekking tot begijnen, begijnhoven, begarden, begardenkloosters, ...
Etappe 1: Tongeren - Diest 73 km
0 km Begijnhof Tongeren (1257)
In Tongeren woonden er vóór 1243 begijnen in de nabijheid van het oude Sint-Jacobsgasthuis, dat toen buiten de Kruispoort gelegen was. In 1245 kregen de begijnen de toelating om een begijnhof te bouwen dat, om hen te beschermen tegen bekoringen, moest omgeven zijn door een muur. Om Tongeren te verdedigen tegen invallen werd tussen 1240 en 1290 een omwalling gebouwd rond het centrum. Hierdoor kwam het woongebied van de begijnen buiten de stadsmuren te liggen. De begijnen kregen in 1257 een lap grond toegekend binnen de muren in de buurt van de de Moerenpoort en de rivier de Jeker. Het Sint-Catherinabegijnhof behoort tot de oudste begijnhoven van Vlaanderen. Het is van het stedelijke type met 8 straten. In 1677 bliezen de Franse troepen onder leiding van Lodewijk XIV de stadsmuren op en staken de stad in brand. Door een compromis met de Franse troepen bleef het begijnhof gespaard. Aan het begin van de 18e E leefden hier meer dan 300 begijnen in bijna 100 woningen.
01 km Natuurgebied 'De Kevie'
08 km Wijnkasteel Genoelselderen
14 km Landcommanderij Alden Biesen
18 km Begijnhof Bilzen (1256)Tot 1848 bleef het begijnhof als zodanig functioneren, maar geleidelijk stierven de begijntjes uit. De laatste begijn was Anna Francisca Noël, welke in een van de twee resterende begijnenhuisjes woonde. Nadat zij stierf werd dit huisje in 1890 verkocht. De twee huisjes werden in 2011 verbouwd tot een eengezinswoning en bevinden zich aan het huidige Begijnhof 6. De kern van de huisjes is 17e-eeuws.
26 km Waterburcht Schoonbeek
37 km Japanse tuin Hasselt39 km Begijnhof Hasselt (1707-1780)
Na 2 voorgaande begijnhoven werd een 3e begijnhof gebouwd binnen de stadsmuren. Het is er eentje het zogenoemde ommuurde pleintype grenzend aan het Nationaal Jenevermuseum. Het bestaat uit een V-vormige huizenreeks van dertien huizen met voorhof gelegen rond een als tuin ingericht plein.
47 km Abdij Herkenrode
71 km Begijnhof Diest (1253)
Begijnhof van het stadstype, gelegen in het noordoosten van de oude binnenstad achter een monumentale poort aan het eind van de Begijnenstraat. Het is in zijn oorspronkelijke vorm uitstekend bewaard. Typisch zijn de talrijke barokke deuromlijstingen en heiligennissen. De deuren van de individuele huisjes zijn een weerspiegeling van de imposante hoofdpoort
72 km Voormalig Begardenklooster
Een groep begarden vestigde zich circa 1268 in de Begijnenstraat. Een klooster als dusdanig werd pas ingericht in 1281. Ze beleden hun geloof eerst in de Begijnhofkerk, later in de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Tot ze ten slotte over een eigen kapel beschikten (einde 15e - begin 16e E). Tijdens de Franse Omwenteling werden de kloosterlingen eind 1796 verdreven. De gebouwen werden later verkocht en vervolgens gebruikt als katoenspinnerij, college en kazerne. Uiteindelijk zijn ze onderverdeeld in privéwoningen (Begijnenstraat 12 en 14).
73 km Diest
0 km Begijnhof Tongeren (1257)
In Tongeren woonden er vóór 1243 begijnen in de nabijheid van het oude Sint-Jacobsgasthuis, dat toen buiten de Kruispoort gelegen was. In 1245 kregen de begijnen de toelating om een begijnhof te bouwen dat, om hen te beschermen tegen bekoringen, moest omgeven zijn door een muur. Om Tongeren te verdedigen tegen invallen werd tussen 1240 en 1290 een omwalling gebouwd rond het centrum. Hierdoor kwam het woongebied van de begijnen buiten de stadsmuren te liggen. De begijnen kregen in 1257 een lap grond toegekend binnen de muren in de buurt van de de Moerenpoort en de rivier de Jeker. Het Sint-Catherinabegijnhof behoort tot de oudste begijnhoven van Vlaanderen. Het is van het stedelijke type met 8 straten. In 1677 bliezen de Franse troepen onder leiding van Lodewijk XIV de stadsmuren op en staken de stad in brand. Door een compromis met de Franse troepen bleef het begijnhof gespaard. Aan het begin van de 18e E leefden hier meer dan 300 begijnen in bijna 100 woningen.
01 km Natuurgebied 'De Kevie'
08 km Wijnkasteel Genoelselderen
14 km Landcommanderij Alden Biesen
18 km Begijnhof Bilzen (1256)Tot 1848 bleef het begijnhof als zodanig functioneren, maar geleidelijk stierven de begijntjes uit. De laatste begijn was Anna Francisca Noël, welke in een van de twee resterende begijnenhuisjes woonde. Nadat zij stierf werd dit huisje in 1890 verkocht. De twee huisjes werden in 2011 verbouwd tot een eengezinswoning en bevinden zich aan het huidige Begijnhof 6. De kern van de huisjes is 17e-eeuws.
26 km Waterburcht Schoonbeek
37 km Japanse tuin Hasselt39 km Begijnhof Hasselt (1707-1780)
Na 2 voorgaande begijnhoven werd een 3e begijnhof gebouwd binnen de stadsmuren. Het is er eentje het zogenoemde ommuurde pleintype grenzend aan het Nationaal Jenevermuseum. Het bestaat uit een V-vormige huizenreeks van dertien huizen met voorhof gelegen rond een als tuin ingericht plein.
47 km Abdij Herkenrode
71 km Begijnhof Diest (1253)
Begijnhof van het stadstype, gelegen in het noordoosten van de oude binnenstad achter een monumentale poort aan het eind van de Begijnenstraat. Het is in zijn oorspronkelijke vorm uitstekend bewaard. Typisch zijn de talrijke barokke deuromlijstingen en heiligennissen. De deuren van de individuele huisjes zijn een weerspiegeling van de imposante hoofdpoort
72 km Voormalig Begardenklooster
Een groep begarden vestigde zich circa 1268 in de Begijnenstraat. Een klooster als dusdanig werd pas ingericht in 1281. Ze beleden hun geloof eerst in de Begijnhofkerk, later in de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Tot ze ten slotte over een eigen kapel beschikten (einde 15e - begin 16e E). Tijdens de Franse Omwenteling werden de kloosterlingen eind 1796 verdreven. De gebouwen werden later verkocht en vervolgens gebruikt als katoenspinnerij, college en kazerne. Uiteindelijk zijn ze onderverdeeld in privéwoningen (Begijnenstraat 12 en 14).
73 km Diest
| begijnen-_en_begardenfietsroute_01_tongeren_-_diest_73_km.gpx |
Etappe 2: Diest - Turnhout 88 km
0 km Diest
09 km Basiliek Scherpenheuvel
Bekendste bedevaartsoord van Vlaanderen
13 km Begijnhof Zichem
Bescheiden begijnhof gesticht in 1370. In 1468 wordt dit omgevormd tot het Elzenklooster, waar zusters van de derde orde der franciscanen leefden. Vanaf 1877 tot 1960 bieden de gebouwen onderdak aan een fabriek voor productie van tapijten, borstels, touwen en matten. In de jaren 1990 wordt een groot deel van de latere bijgebouwen afgebroken.
15 km Huize Ernest Claes
18 km Abdij van Averbode
31 km Aarschot
31 km Bogaardenstraat in Averbode
32 km Begijnhof Aarschot (1259)
In 1543 werd, op het huis de "Zeven Weeën" na, het gehele begijnhof vernield door brand. Ruim 100 jaar later werd er pas begonnen aan de heropbouw.
40 km Kunstwerk 'De Begijn' in Begijnendijk
65 km Herentals
66 km Begijnhof Herentals (1265)
Bestaat uit één enkele straat, waarlangs een park gelegen is, met daarin de begijnhofkerk. Slechts enkele huizen ervan zijn gerestaureerd.
88 km Turnhout
0 km Diest
09 km Basiliek Scherpenheuvel
Bekendste bedevaartsoord van Vlaanderen
13 km Begijnhof Zichem
Bescheiden begijnhof gesticht in 1370. In 1468 wordt dit omgevormd tot het Elzenklooster, waar zusters van de derde orde der franciscanen leefden. Vanaf 1877 tot 1960 bieden de gebouwen onderdak aan een fabriek voor productie van tapijten, borstels, touwen en matten. In de jaren 1990 wordt een groot deel van de latere bijgebouwen afgebroken.
15 km Huize Ernest Claes
18 km Abdij van Averbode
31 km Aarschot
31 km Bogaardenstraat in Averbode
32 km Begijnhof Aarschot (1259)
In 1543 werd, op het huis de "Zeven Weeën" na, het gehele begijnhof vernield door brand. Ruim 100 jaar later werd er pas begonnen aan de heropbouw.
40 km Kunstwerk 'De Begijn' in Begijnendijk
65 km Herentals
66 km Begijnhof Herentals (1265)
Bestaat uit één enkele straat, waarlangs een park gelegen is, met daarin de begijnhofkerk. Slechts enkele huizen ervan zijn gerestaureerd.
88 km Turnhout
| begijnen-_en_begardenfietsroute_02_diest_-_turnhout_88_km.gpx |
Etappe 3: Turnhout - Antwerpen 88 km
0 km Turnhout
17 km Merksplas-Kolonie
23 km Wortel-Kolonie
28 Km Hoogstraten
28 km Begijnhof Hoogstraten (1380)
Bestaat uit 36 huisjes, een schuur en een barokke driebeukige begijnhofkerk. In 1992 besliste een aantal inwoners van Hoogstraten het hof te restaureren. Sinds 1997 is het begijnhof opnieuw volledig bewoond.
47 km Westmalle
51 km Abdij van Westmalle
Cisterciënzerabdij met abdij- en brouwerijwinkel
66 km Kasteel van 's Gravenwezel
76 km Kasteel van Schoten
79 km Kasteel Bouckenborgh en park
85 km Museum het M.A.S.
85 km Koninklijke Academie van Schone Kunsten
Voormalige Begarden Franciskanenklooster
86 km Begijnhof Antwerpen (1544)
Ligt in de Universiteitswijk en is gesticht in 1544 toen het oude begijnhof uit 1245, dat buiten de stadswallen lag, om veiligheidsredenen werd verlaten. Het was oorspronkelijk van het pleintype tot er een steegje werd aangebouwd.
88 km Antwerpen Grote Markt
0 km Turnhout
17 km Merksplas-Kolonie
23 km Wortel-Kolonie
28 Km Hoogstraten
28 km Begijnhof Hoogstraten (1380)
Bestaat uit 36 huisjes, een schuur en een barokke driebeukige begijnhofkerk. In 1992 besliste een aantal inwoners van Hoogstraten het hof te restaureren. Sinds 1997 is het begijnhof opnieuw volledig bewoond.
47 km Westmalle
51 km Abdij van Westmalle
Cisterciënzerabdij met abdij- en brouwerijwinkel
66 km Kasteel van 's Gravenwezel
76 km Kasteel van Schoten
79 km Kasteel Bouckenborgh en park
85 km Museum het M.A.S.
85 km Koninklijke Academie van Schone Kunsten
Voormalige Begarden Franciskanenklooster
86 km Begijnhof Antwerpen (1544)
Ligt in de Universiteitswijk en is gesticht in 1544 toen het oude begijnhof uit 1245, dat buiten de stadswallen lag, om veiligheidsredenen werd verlaten. Het was oorspronkelijk van het pleintype tot er een steegje werd aangebouwd.
88 km Antwerpen Grote Markt
| begijnen-_en_begardenfietsroute_03_turnhout_-_antwerpen_88_km.gpx |
Etappe 4: Antwerpen - Mechelen 41 km
09 km Fort 4 Mortsel
10 km Kasteel Cantecroy
12 km Fort 3
16 km Boechout
24 km Lier
Zimmertoren; Grote Markt met stadhuis, Belfort, Vleeshuis
24 km Begijnhof Lier (begin 13e E)
Het Lierse begijnhof zou het oudste van Vlaanderen zijn? Het is een typisch stratenbegijnhof, dat als een "dorp binnen de stad" ligt. De dubbele barokke poort met bovenaan het beeld van de heilige Begga verleent toegang tot het volledig omsloten begijnhof. Het begijnhof telt 92 begijnenhuisjes. De infirmerie uit 1760 werd na brand in 1970 gerestaureerd en omgebouwd tot appartementswoningen. Het begijnhof was een van de grote inspiratiebronnen voor de schrijver Felix Timmermans. Hij gaf het de bijnaam "d'amandelboon van Lier".
32 km Duffel
41 km Mechelen
Romboutstoren; brouwerij het Anker; Paleis van Margareta van Oostenrijk; museum Hof van Busleyden; Kazerne Dossin; Sint-Pieter-en-Paul kerk
09 km Fort 4 Mortsel
10 km Kasteel Cantecroy
12 km Fort 3
16 km Boechout
24 km Lier
Zimmertoren; Grote Markt met stadhuis, Belfort, Vleeshuis
24 km Begijnhof Lier (begin 13e E)
Het Lierse begijnhof zou het oudste van Vlaanderen zijn? Het is een typisch stratenbegijnhof, dat als een "dorp binnen de stad" ligt. De dubbele barokke poort met bovenaan het beeld van de heilige Begga verleent toegang tot het volledig omsloten begijnhof. Het begijnhof telt 92 begijnenhuisjes. De infirmerie uit 1760 werd na brand in 1970 gerestaureerd en omgebouwd tot appartementswoningen. Het begijnhof was een van de grote inspiratiebronnen voor de schrijver Felix Timmermans. Hij gaf het de bijnaam "d'amandelboon van Lier".
32 km Duffel
41 km Mechelen
Romboutstoren; brouwerij het Anker; Paleis van Margareta van Oostenrijk; museum Hof van Busleyden; Kazerne Dossin; Sint-Pieter-en-Paul kerk
| begijnen-_en_begardenfietsroute_04_antwerpen_-_mechelen_41_km.gpx |
Etappe 5: Mechelen - Gent 90 km
0 km Mechelen
0 km Klein begijnhof Mechelen (1207?)
Door de toename van vrouwen die samenleefden in een godvruchtige gemeenschap, kochten deze een stuk grond achter de Sint-Katelijnekerk en bouwden hierop een kapel, toegewijd aan de heilige Catharina. Ze verzorgden verder bejaarde of zieke priesters en hun eigen zieke of zwakke begijnen.
01 km Groot begijnhof Mechelen (1258)
De groep begijnen groeit snel aan, zodat ze zich in 1259 op een afgesloten plaats buiten de stadswallen vestigden. In 1572 plunderen de soldaten en huurlingen van de Hertog van Alva de stad en het begijnhof, er werd brand gesticht in een zeventigtal huizen van het begijnhof. Uiteindelijk werd in 1578 het gehele begijnhof in brand gestoken om te verhinderen dat aanvallers de huizen zouden gebruiken als bescherming bij hun aanval op de stad. Tussen 1595 en 1614 kochten de begijnen alle gronden tussen de Antwerpse poort en de Winketbrug langs de stadswallen en achter de huizenrij van de Sint-Katelijnestraat. Het gebied werd afgesloten met een muur en twee toegangspoorten. In 1629 werd de vroeger opgerichte kleine kapel vervangen door een kerk. Dat de laatste 40 jaren meer en meer huizen in privébezit zijn gekomen en gerestaureerd werden, kwam ten goede tot de algemene opwaardering van het begijnhof.
14 km Klein Willebroek
21 km Puurs
28 km Sint-Amands
33 km Baasrode
41 km Dendermonde
41 km Sint-Alexiusbegijnhof Dendermonde (1270)
61 huizen, de meeste uit de periode 1604-1660, zijn rond een trapeziumvormig binnenplein opgetrokken. Na 1866 beschikten de begijnen niet meer over de nodige middelen om de woningen te onderhouden en kwamen deze in verval. Vanaf 1975 werden opeenvolgende instandhoudingswerken uitgevoerd.
55 km Donk
67 km Kasteel van Laarne
71 km Familiepark Harry Malter
77 km Gentbrugse Meersen
85 km Groot begijnhof Sint-Amandsberg Gent (1873-1876)
Opgetrokken toen het Oud Groot Begijnhof Sint-Elisabeth in het centrum van Gent werd verlaten. In de 2e helft van de 19e E kreeg Sint-Elisabethbegijnhof moeilijkheden door de stadsuitbreiding. Er werden grachten gedempt en nieuwe straten aangelegd, waardoor het begijnhof zijn gesloten karakter verloor. Hertog Engelbert August van Arenberg die jaren eerder het klein begijnhof had gekocht en gered, bouwde op een terrein op de Sint-Baafskouter een volledig nieuw begijnhof. Ongeveer 600 begijnen namen er hun intrek.
86 km Gent Sint-Baafsabdij
88 km Klein begijnhof Ter Hoye Gent (1234)
Gesticht door Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen. Om de Onze-Lieve-Vrouw ter Hoyekerk liggen enkele kapellen en de nog resterende ingemetselde staties van de kruisweg uit 1621. Het huis van de grootjuffer (1738) ligt in de zuidoostelijke hoek. Behalve zeven conventen bevat het begijnhof een kleine honderd individuele huizen die ooit een driehonderdtal begijnen onderdak boden.
90 km Gent Belfort en Sint-Baafskathedraal
0 km Mechelen
0 km Klein begijnhof Mechelen (1207?)
Door de toename van vrouwen die samenleefden in een godvruchtige gemeenschap, kochten deze een stuk grond achter de Sint-Katelijnekerk en bouwden hierop een kapel, toegewijd aan de heilige Catharina. Ze verzorgden verder bejaarde of zieke priesters en hun eigen zieke of zwakke begijnen.
01 km Groot begijnhof Mechelen (1258)
De groep begijnen groeit snel aan, zodat ze zich in 1259 op een afgesloten plaats buiten de stadswallen vestigden. In 1572 plunderen de soldaten en huurlingen van de Hertog van Alva de stad en het begijnhof, er werd brand gesticht in een zeventigtal huizen van het begijnhof. Uiteindelijk werd in 1578 het gehele begijnhof in brand gestoken om te verhinderen dat aanvallers de huizen zouden gebruiken als bescherming bij hun aanval op de stad. Tussen 1595 en 1614 kochten de begijnen alle gronden tussen de Antwerpse poort en de Winketbrug langs de stadswallen en achter de huizenrij van de Sint-Katelijnestraat. Het gebied werd afgesloten met een muur en twee toegangspoorten. In 1629 werd de vroeger opgerichte kleine kapel vervangen door een kerk. Dat de laatste 40 jaren meer en meer huizen in privébezit zijn gekomen en gerestaureerd werden, kwam ten goede tot de algemene opwaardering van het begijnhof.
14 km Klein Willebroek
21 km Puurs
28 km Sint-Amands
33 km Baasrode
41 km Dendermonde
41 km Sint-Alexiusbegijnhof Dendermonde (1270)
61 huizen, de meeste uit de periode 1604-1660, zijn rond een trapeziumvormig binnenplein opgetrokken. Na 1866 beschikten de begijnen niet meer over de nodige middelen om de woningen te onderhouden en kwamen deze in verval. Vanaf 1975 werden opeenvolgende instandhoudingswerken uitgevoerd.
55 km Donk
67 km Kasteel van Laarne
71 km Familiepark Harry Malter
77 km Gentbrugse Meersen
85 km Groot begijnhof Sint-Amandsberg Gent (1873-1876)
Opgetrokken toen het Oud Groot Begijnhof Sint-Elisabeth in het centrum van Gent werd verlaten. In de 2e helft van de 19e E kreeg Sint-Elisabethbegijnhof moeilijkheden door de stadsuitbreiding. Er werden grachten gedempt en nieuwe straten aangelegd, waardoor het begijnhof zijn gesloten karakter verloor. Hertog Engelbert August van Arenberg die jaren eerder het klein begijnhof had gekocht en gered, bouwde op een terrein op de Sint-Baafskouter een volledig nieuw begijnhof. Ongeveer 600 begijnen namen er hun intrek.
86 km Gent Sint-Baafsabdij
88 km Klein begijnhof Ter Hoye Gent (1234)
Gesticht door Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen. Om de Onze-Lieve-Vrouw ter Hoyekerk liggen enkele kapellen en de nog resterende ingemetselde staties van de kruisweg uit 1621. Het huis van de grootjuffer (1738) ligt in de zuidoostelijke hoek. Behalve zeven conventen bevat het begijnhof een kleine honderd individuele huizen die ooit een driehonderdtal begijnen onderdak boden.
90 km Gent Belfort en Sint-Baafskathedraal
| begijnen-_en_begardenfietsroute_05_mechelen_-_gent_90_km.gpx |
Etappe 6: Gent - Brugge 88 km
0 km Gent Gravensteen en Vleeshuis
01 km Begijnhof Sint-Elisabeth Gent (1234)
Het Groot Begijnhof dankt zijn naam aan de Heilige Elisabeth van Thüringen, ook vaak Elisabeth van Hongarije genoemd. Het begijnhof werd verlaten in 1873 voor het nieuwe Groot Begijnhof Sint-Amandsberg. Het begijnhof groeide in de loop der eeuwen uit tot begijnhofstad bestaande uit een kerk, het huis van de grootjuffer, een infirmerie, een infirmeriekapel, 18 conventen en 103 begijnenhuizen, een bleekweide en een boomgaard. Na de verhuis van de begijnen naar het groot begijnhof Sint-Amandsberg, werden hun huizen verhuurd aan minder gegoede Gentenaars.
02 km Klooster der Franciscanen
Voormalig Begardenklooster
09 km Afsnee
14 km Landhuis Mariasteen
15 km Kasteel Borluut
16 km Sint-Martens-Latem
24 km Sint-Martens-Leerne
25 km Sint-Maria-Leerne
26 km Kasteel van Ooidonk
32 km Deinze
44 km Kasteel van Poeke
54 km Aalter
70 km Kasteel Bulskamp
72 km Kasteel Drie Koningen
85 km Brugge Gentpoort
86 km Brugge Kruispoort
87 km Sint-Gilliskerk
Voormalig Begardenklooster
88 km Brugge Markt
Belfort en Provinciaal Hof
0 km Gent Gravensteen en Vleeshuis
01 km Begijnhof Sint-Elisabeth Gent (1234)
Het Groot Begijnhof dankt zijn naam aan de Heilige Elisabeth van Thüringen, ook vaak Elisabeth van Hongarije genoemd. Het begijnhof werd verlaten in 1873 voor het nieuwe Groot Begijnhof Sint-Amandsberg. Het begijnhof groeide in de loop der eeuwen uit tot begijnhofstad bestaande uit een kerk, het huis van de grootjuffer, een infirmerie, een infirmeriekapel, 18 conventen en 103 begijnenhuizen, een bleekweide en een boomgaard. Na de verhuis van de begijnen naar het groot begijnhof Sint-Amandsberg, werden hun huizen verhuurd aan minder gegoede Gentenaars.
02 km Klooster der Franciscanen
Voormalig Begardenklooster
09 km Afsnee
14 km Landhuis Mariasteen
15 km Kasteel Borluut
16 km Sint-Martens-Latem
24 km Sint-Martens-Leerne
25 km Sint-Maria-Leerne
26 km Kasteel van Ooidonk
32 km Deinze
44 km Kasteel van Poeke
54 km Aalter
70 km Kasteel Bulskamp
72 km Kasteel Drie Koningen
85 km Brugge Gentpoort
86 km Brugge Kruispoort
87 km Sint-Gilliskerk
Voormalig Begardenklooster
88 km Brugge Markt
Belfort en Provinciaal Hof
| begijnen-_en_begardenfietsroute_06_gent_-_brugge_88_km.gpx |
Etappe 7: Brugge - Ieper 93 km
0 km Brugge Markt
Burg; vismarkt;
01 km Koningin Astridpark
Voormalig begarden-, recoletten-, franciscanenklooster
Rozenhoedkaai; de middeleeuwse Burg; Groeningemuseum
02 km Godshuizen
02 km Kapel van het Bogardenklooster
De begarden bouwden in 1269 een klooster in de Katelijnestraat en de Arsenaalstraat. In 1290 bouwden ze een eerste kapel voor hun convent langs de Katelijnestraat in Brugge. Vanaf 1291 namen de broeders weesjongens op, aan wie ze leerden weven. In de loop van de 15e E kenden de begarden een stelselmatige achteruitgang. Het Bogardenklooster werd in 1513 overgenomen door het stadsbestuur en omgevormd tot een onderwijsinstelling voor wezen en kansarmen. In 1676, na de sloop van de vervallen, middeleeuwse kapel, werd op dezelfde plaats de huidige barokkapel gebouwd. De gevelnis aan de straatzijde was oorspronkelijk voorzien van een beeld van de heilige Laurentius, de patroonheilige van de Bogardenschool. Wegens gebrek aan financiële middelen werd de Bogardenschool in 1883 definitief gesloten. De voormalige kloostergebouwen kwamen ten dienste te staan van de Academie en later ook van de Nijverheidsschool.
03 km Begijnhof Ten Wijngaerde Brugge (begin 13e E)
Al voor 1240 kwam een gemeenschap van vrome vrouwen zich hier vestigen. Het begijnhof zelf werd rond 1244 gesticht door gravin van Vlaanderen Margaretha II van Constantinopel. Onder koning Filips de Schone in 1299 kreeg het de titel van "Prinselijk Begijnhof". De huizen aan de westzijde werden in 1927 uitgebouwd tot het Monasterium De Wijngaard, ten behoeve van een kloostergemeenschap van benedictinessen. Talrijke leegstaande huizen werden na restauratie verhuurd aan alleenstaande dames. Het complex Beluik omvat de Begijnhofkerk en een dertigtal witgeschilderde huizen uit de late 16e, 17e en 18e E. De voornaamste toegangspoort is te bereiken via de Wijngaardbrug. In een nis is het beeld te zien van de heilige Elisabeth van Hongarije, patrones van het Brugse begijnhof.
12 km Kasteeldomein Tudor
24 km Provinciedomein Kasteel D'Aertrycke
28 km Kasteel van Wijnendale
47 km Begijnhof Diksmuide (13e E)
Bij de aanleg van de versterkingen rond Diksmuide kwam het begijnhof binnen de omwalling te liggen. De nabije Handzamevaart maakte dat de begijntjes de kost verdienden met het wassen, bleken en bewerken van wol, laken en linnen. Kantklossen behoorde ook tot hun werkzaamheden. Daarnaast verzorgden ze zieken. Onder het Franse bewind werd een deel ingericht tot gendarmekazerne. In 1914 ging ook het Begijnhof ten onder aan het oorlogsgeweld en verdwenen de begijnen uit het straatbeeld. De site werd gerestaureerd en kreeg een sociale rol. Eerst als rusthuis en sinds 1990 als woonplaats voor volwassen personen met een verstandelijke handicap.
47 km Diksmuide
Historisch centrum; IJzercrypte; Paxpoort
48 km IJzertoren
62 km Fintele
67 km Westvleteren
73 km Sint-Sixtusabdij Westvleteren
84 km Vlamertinge
92 km Ieper
Ieper bezat in de 13e en 14e E meerdere begijnhoven en een begardenklooster ten oosten van de Sint-Pieterskerk.
0 km Brugge Markt
Burg; vismarkt;
01 km Koningin Astridpark
Voormalig begarden-, recoletten-, franciscanenklooster
Rozenhoedkaai; de middeleeuwse Burg; Groeningemuseum
02 km Godshuizen
02 km Kapel van het Bogardenklooster
De begarden bouwden in 1269 een klooster in de Katelijnestraat en de Arsenaalstraat. In 1290 bouwden ze een eerste kapel voor hun convent langs de Katelijnestraat in Brugge. Vanaf 1291 namen de broeders weesjongens op, aan wie ze leerden weven. In de loop van de 15e E kenden de begarden een stelselmatige achteruitgang. Het Bogardenklooster werd in 1513 overgenomen door het stadsbestuur en omgevormd tot een onderwijsinstelling voor wezen en kansarmen. In 1676, na de sloop van de vervallen, middeleeuwse kapel, werd op dezelfde plaats de huidige barokkapel gebouwd. De gevelnis aan de straatzijde was oorspronkelijk voorzien van een beeld van de heilige Laurentius, de patroonheilige van de Bogardenschool. Wegens gebrek aan financiële middelen werd de Bogardenschool in 1883 definitief gesloten. De voormalige kloostergebouwen kwamen ten dienste te staan van de Academie en later ook van de Nijverheidsschool.
03 km Begijnhof Ten Wijngaerde Brugge (begin 13e E)
Al voor 1240 kwam een gemeenschap van vrome vrouwen zich hier vestigen. Het begijnhof zelf werd rond 1244 gesticht door gravin van Vlaanderen Margaretha II van Constantinopel. Onder koning Filips de Schone in 1299 kreeg het de titel van "Prinselijk Begijnhof". De huizen aan de westzijde werden in 1927 uitgebouwd tot het Monasterium De Wijngaard, ten behoeve van een kloostergemeenschap van benedictinessen. Talrijke leegstaande huizen werden na restauratie verhuurd aan alleenstaande dames. Het complex Beluik omvat de Begijnhofkerk en een dertigtal witgeschilderde huizen uit de late 16e, 17e en 18e E. De voornaamste toegangspoort is te bereiken via de Wijngaardbrug. In een nis is het beeld te zien van de heilige Elisabeth van Hongarije, patrones van het Brugse begijnhof.
12 km Kasteeldomein Tudor
24 km Provinciedomein Kasteel D'Aertrycke
28 km Kasteel van Wijnendale
47 km Begijnhof Diksmuide (13e E)
Bij de aanleg van de versterkingen rond Diksmuide kwam het begijnhof binnen de omwalling te liggen. De nabije Handzamevaart maakte dat de begijntjes de kost verdienden met het wassen, bleken en bewerken van wol, laken en linnen. Kantklossen behoorde ook tot hun werkzaamheden. Daarnaast verzorgden ze zieken. Onder het Franse bewind werd een deel ingericht tot gendarmekazerne. In 1914 ging ook het Begijnhof ten onder aan het oorlogsgeweld en verdwenen de begijnen uit het straatbeeld. De site werd gerestaureerd en kreeg een sociale rol. Eerst als rusthuis en sinds 1990 als woonplaats voor volwassen personen met een verstandelijke handicap.
47 km Diksmuide
Historisch centrum; IJzercrypte; Paxpoort
48 km IJzertoren
62 km Fintele
67 km Westvleteren
73 km Sint-Sixtusabdij Westvleteren
84 km Vlamertinge
92 km Ieper
Ieper bezat in de 13e en 14e E meerdere begijnhoven en een begardenklooster ten oosten van de Sint-Pieterskerk.
Etappe 8: Ieper - Kortrijk 53 km
0 km Ieper
Menenpoort
04 km Zillebeke
06 km Gedenkteken Hill 60
09 km Gedenkteken Hill 62
11 km bosje 'Begijnenbos'
13 km Princsess Patricia's Canadees gedenkteken
16 km Brother in Arms gedenkteken
19 km Gedenkteken Museum Passchendaele 1917
20 km Zonnebeke
22 km Tyne Cot Militaire begraafplaats
32 km Slypsckapelle
34 km Dadizele
Bekendste bedevaartsoord van West-Vlaanderen
42 km Kasteel van Moorsele
46 km Gullegem
48 km Heule
53 km Kortrijk
Groeningemonument; markt met belfort, stadhuis en middeleeuwse kelderKoningin; verlaagde Leieboorden; Broeltorens; Astridpark
0 km Ieper
Menenpoort
04 km Zillebeke
06 km Gedenkteken Hill 60
09 km Gedenkteken Hill 62
11 km bosje 'Begijnenbos'
13 km Princsess Patricia's Canadees gedenkteken
16 km Brother in Arms gedenkteken
19 km Gedenkteken Museum Passchendaele 1917
20 km Zonnebeke
22 km Tyne Cot Militaire begraafplaats
32 km Slypsckapelle
34 km Dadizele
Bekendste bedevaartsoord van West-Vlaanderen
42 km Kasteel van Moorsele
46 km Gullegem
48 km Heule
53 km Kortrijk
Groeningemonument; markt met belfort, stadhuis en middeleeuwse kelderKoningin; verlaagde Leieboorden; Broeltorens; Astridpark
| begijnen-_en_begardenfietsroute_08_ieper_-_kortrijk_54_km.gpx |
Etappe 9: Kortrijk - Aalst 84 km
0 km Kortrijk
0 km Begijnhof Kortrijk (1238)
Het in 1238 door Johanna van Constantinopel gesticht is een combinatie van een pleinbegijnhof en een straatbegijnhof. De 41 huisjes stammen uit de 17e E. Het huis met de dubbele trapgevel (1649) was dat van de grootjuffrouw. Standbeeld van Marcella Pattyn, de laatste non ter wereld. Met haar overlijden in 2013 kwam er een einde aan een traditie van 800 jaar begijnenleven.
7 km Zwevegem
33 km Oudenaarde
88 meter hoge toren van de Sint-Walburgakerk; Centrum Ronde van Vlaanderen; Abdij Maagdendale
Begijnhof Oudenaarde (15e E)
In het oog springend is het kleurrijke barokpoortje met de beeltenis van de heilige Rochus, een pestheilige. De meeste kleine witte woningen zijn heropgebouwd in de 19e en 20e E, slechts enkele dateren nog uit de 17e E.
49 km Munkzwalm
55 km Velzeke-Ruddershove
Gallo-Romeins museum
60 km Leeuwergem
65 km Mijlpaal Cothem
67 km Kunstwerk 'De Romein'
71 km Burst
72 km Bambrugge
77 km Erondegem
79 km Erpe-Mere
84 km Aalst
0 km Kortrijk
0 km Begijnhof Kortrijk (1238)
Het in 1238 door Johanna van Constantinopel gesticht is een combinatie van een pleinbegijnhof en een straatbegijnhof. De 41 huisjes stammen uit de 17e E. Het huis met de dubbele trapgevel (1649) was dat van de grootjuffrouw. Standbeeld van Marcella Pattyn, de laatste non ter wereld. Met haar overlijden in 2013 kwam er een einde aan een traditie van 800 jaar begijnenleven.
7 km Zwevegem
33 km Oudenaarde
88 meter hoge toren van de Sint-Walburgakerk; Centrum Ronde van Vlaanderen; Abdij Maagdendale
Begijnhof Oudenaarde (15e E)
In het oog springend is het kleurrijke barokpoortje met de beeltenis van de heilige Rochus, een pestheilige. De meeste kleine witte woningen zijn heropgebouwd in de 19e en 20e E, slechts enkele dateren nog uit de 17e E.
49 km Munkzwalm
55 km Velzeke-Ruddershove
Gallo-Romeins museum
60 km Leeuwergem
65 km Mijlpaal Cothem
67 km Kunstwerk 'De Romein'
71 km Burst
72 km Bambrugge
77 km Erondegem
79 km Erpe-Mere
84 km Aalst
| begijnen-_en_begardenfietsroute_09_kortrijk_-_aalst_84_km.gpx |
Etappe 10: Aalst- Brussel 72 km
0 km Aalst
01 km Begijnhof Aalst (begin 13e E)
Begin 13e E gebouwd op grondgebied dat toebehoorde aan de Abdij van Affligem. Begin jaren 1950 werd beslist om de toen vervallen huisjes te slopen voor sociale woningen. Er resten nog 2 originele huizen, de classicistische Sint-Catharinakerk (1787) en de kapel Sint-Antonius van Padua (1872).
09 km Denderleeuw
18 km Ternat
19 km Kruikenburg
31 km Sint-Martens-Lennik
32 km Sint-Kwintens-Lennik
38 km Kasteel van Gaasbeek
47 km Begijnhof O.L.V. ter Engelen
In 2020 nieuw gesticht begijnhof in Vlaanderen.
Toen in 2013 de laatste begijn Marcella Pattyn overleed dacht iedereen dat het tijdperk van de begijnen na 700 jaar ten einde was. De zusters Sacramentinen nemen uit noodzaak de aloude traditie terug op. De zusters kwamen in Halle aan in 1902 nadat ze uit Frankrijk gevlucht waren omdat hun kloosterpatrimonium door een antireligieuze wet de deuren moest sluiten. Sinds een paar jaar verschijnen er documenten uit het Vaticaan die de lat voor het kloosterleven zo hoog leggen, dat haast geen enkel slotklooster in België aan die voorwaarden kan voldoen. De zusters Sacramentinen verzetten zich hier met hand en tand tegen. Na vele keren gehoord te hebben dat ze ongehoorzame vrouwen zijn en niet alles willen opgeven wat ze opgebouwd hebben door de tijd heen, hebben ze besloten om uit het leven als slotzuster te treden en verder te leven als begijnen.
48 km Halle
54 km Sint-Pieters-Leeuw
58 km Kasteel Klein-Bijgaarden
64 km Neerpede
67 km Anderlecht
67 km Begijnhof van Anderlecht
Het Begijnhof in Anderlecht vormt samen met het Erasmushuis en de Sint-Pieter-en-Sint-Guidokerk een historisch gebouwencomplex. Het oudste deel van het gebouw dateert uit de 15e E en bestaat uit twee vleugels omgeven door een ommuurde tuin met waterput.
72 km Kunstacademie Brussel
Begarden waren in Brussel van de 13e E tot 1796. Hun huis had de naam 'Mariendael' (Vallis Mariana) en kreeg in de 14e E een kapel. In 1624 kregen ze toestemming om geld in te zamelen voor een grotere kerk. In 1718 was de bouw gereed. Het Franse bewind maakte een einde aan vijf eeuwen gemeenschapsleven. Op 3 december 1796 verlieten de broeders hun klooster. Het kreeg aanvankelijk een militaire bestemming: huis van bewaring voor oorlogsgevangenen en paardenstal. In 1841-44 werd een deel van het klooster afgebroken voor de aanleg van de Zuidstraat. Het kerkkoor van 1701 en de vierkante kloostergang met bakstenen kruisgewelven bleven bewaard, net als het kloosterpand en een tuinvleugel van 1752. De de bewaarde elementen werden in 1876 geïntegreerd in de Kunstacademie Brussel. Die heeft nog een tweede, groter binnenplein waarvan de zuidelijke tuingevel ook nog een restant is van het klooster (midden 18e E).
0 km Aalst
01 km Begijnhof Aalst (begin 13e E)
Begin 13e E gebouwd op grondgebied dat toebehoorde aan de Abdij van Affligem. Begin jaren 1950 werd beslist om de toen vervallen huisjes te slopen voor sociale woningen. Er resten nog 2 originele huizen, de classicistische Sint-Catharinakerk (1787) en de kapel Sint-Antonius van Padua (1872).
09 km Denderleeuw
18 km Ternat
19 km Kruikenburg
31 km Sint-Martens-Lennik
32 km Sint-Kwintens-Lennik
38 km Kasteel van Gaasbeek
47 km Begijnhof O.L.V. ter Engelen
In 2020 nieuw gesticht begijnhof in Vlaanderen.
Toen in 2013 de laatste begijn Marcella Pattyn overleed dacht iedereen dat het tijdperk van de begijnen na 700 jaar ten einde was. De zusters Sacramentinen nemen uit noodzaak de aloude traditie terug op. De zusters kwamen in Halle aan in 1902 nadat ze uit Frankrijk gevlucht waren omdat hun kloosterpatrimonium door een antireligieuze wet de deuren moest sluiten. Sinds een paar jaar verschijnen er documenten uit het Vaticaan die de lat voor het kloosterleven zo hoog leggen, dat haast geen enkel slotklooster in België aan die voorwaarden kan voldoen. De zusters Sacramentinen verzetten zich hier met hand en tand tegen. Na vele keren gehoord te hebben dat ze ongehoorzame vrouwen zijn en niet alles willen opgeven wat ze opgebouwd hebben door de tijd heen, hebben ze besloten om uit het leven als slotzuster te treden en verder te leven als begijnen.
48 km Halle
54 km Sint-Pieters-Leeuw
58 km Kasteel Klein-Bijgaarden
64 km Neerpede
67 km Anderlecht
67 km Begijnhof van Anderlecht
Het Begijnhof in Anderlecht vormt samen met het Erasmushuis en de Sint-Pieter-en-Sint-Guidokerk een historisch gebouwencomplex. Het oudste deel van het gebouw dateert uit de 15e E en bestaat uit twee vleugels omgeven door een ommuurde tuin met waterput.
72 km Kunstacademie Brussel
Begarden waren in Brussel van de 13e E tot 1796. Hun huis had de naam 'Mariendael' (Vallis Mariana) en kreeg in de 14e E een kapel. In 1624 kregen ze toestemming om geld in te zamelen voor een grotere kerk. In 1718 was de bouw gereed. Het Franse bewind maakte een einde aan vijf eeuwen gemeenschapsleven. Op 3 december 1796 verlieten de broeders hun klooster. Het kreeg aanvankelijk een militaire bestemming: huis van bewaring voor oorlogsgevangenen en paardenstal. In 1841-44 werd een deel van het klooster afgebroken voor de aanleg van de Zuidstraat. Het kerkkoor van 1701 en de vierkante kloostergang met bakstenen kruisgewelven bleven bewaard, net als het kloosterpand en een tuinvleugel van 1752. De de bewaarde elementen werden in 1876 geïntegreerd in de Kunstacademie Brussel. Die heeft nog een tweede, groter binnenplein waarvan de zuidelijke tuingevel ook nog een restant is van het klooster (midden 18e E).
| begijnen-_en_begardenfietsroute_10_aalst_-_brussel_72_km.gpx |
Etappe 11: Brussel - Leuven 78 km
0 km Kunstacademie Brussel
01 km Marollen
02 km Villerstoren en middeleeuwse stadsmuur
Manneken Pis; Grote Markt Brussel
14 km Vilvoorde
15 km Voormalig begijnhof van Vilvoorde
Dit begijnhof, zogenaamd "Ten Troost" werd opgericht buiten de omwalling circa 1239. In 1469 werd het gedeeltelijk omgevormd tot karmelietessenklooster. Na de brand van 1578 werd een nieuw hof gevestigd in Vilvoorde zelf, nabij de kerk van Onze-Lieve-Vrouw. In 1826 overleed de laatste begijn. Het hof, dat deels als school diende en deels als kazerne, werd in 1844 openbaar verkocht en omstreeks 1900 gesloopt. De begijnen vestigden zich in de Lange Molenstraat nabij de kerk Onze-Lieve-Vrouw van Goede Hoop.
17 km Kapel van Steenvoort
Kapelletje van Stee(n)voort, in 1633 gebouwd op de plaats waar tot 1578 het begijnhof gelegen was. Den Auden Troost, het eerste begijnhof van Vilvoorde, was sinds 1239 uitgebouwd langs de Leuvensebaan in Peutie. Op de plaats van het oorspronkelijke begijnhof werd in 1633 een kapel opgericht ter herdenking.
18 km Peutie
30 km Hoog Kraainem
32 km Wezembeek
34 km Wezembeek-Oppem
39 km Park Tervuren
40 km Tervuren
46 km Jesus-Eik
55 km Overijse
53 km Begijnhofkerk van voormalig begijnhof Overijse
De oorsprong van Mariëndael, het begijnhof van Overijse, gaat terug tot 1267.
63 km Duisburg
75 km Groot begijnhof of Begijnhof Ten Hove Leuven (begin 13e E)
Één van de grootste nog bestaande begijnhoven in Vlaanderen. Gaaf bewaard en volledig gerestaureerd begijnhof van een tiental straten in het zuiden van de binnenstad. Het is een typisch stadsbegijnhof waar de huizen gegroepeerd zijn langsheen straten. Een vijftal huizen, waarvan enkele in vakwerkbouw dateren uit de 16e E. Het merendeel van de huizen dateert uit de periode 1630-1670. Ze werden opgetrokken in streekeigen traditionele architectuur uit warmrood gekleurde bakstenen, natuurstenen kruiskozijnen voor de vensters en natuurstenen deuromlijstingen. Typisch zijn de talrijke dakkapellen met rondboogvensters. De Dijle stroomt er dwars doorheen en splitst er in twee armen.
78 km Leuven
Oude Markt; Sint-Pieterskerk met schilderij ‘Het laatste avondmaal’ van Dirk Bouts; het historisch stadhuis
0 km Kunstacademie Brussel
01 km Marollen
02 km Villerstoren en middeleeuwse stadsmuur
Manneken Pis; Grote Markt Brussel
14 km Vilvoorde
15 km Voormalig begijnhof van Vilvoorde
Dit begijnhof, zogenaamd "Ten Troost" werd opgericht buiten de omwalling circa 1239. In 1469 werd het gedeeltelijk omgevormd tot karmelietessenklooster. Na de brand van 1578 werd een nieuw hof gevestigd in Vilvoorde zelf, nabij de kerk van Onze-Lieve-Vrouw. In 1826 overleed de laatste begijn. Het hof, dat deels als school diende en deels als kazerne, werd in 1844 openbaar verkocht en omstreeks 1900 gesloopt. De begijnen vestigden zich in de Lange Molenstraat nabij de kerk Onze-Lieve-Vrouw van Goede Hoop.
17 km Kapel van Steenvoort
Kapelletje van Stee(n)voort, in 1633 gebouwd op de plaats waar tot 1578 het begijnhof gelegen was. Den Auden Troost, het eerste begijnhof van Vilvoorde, was sinds 1239 uitgebouwd langs de Leuvensebaan in Peutie. Op de plaats van het oorspronkelijke begijnhof werd in 1633 een kapel opgericht ter herdenking.
18 km Peutie
30 km Hoog Kraainem
32 km Wezembeek
34 km Wezembeek-Oppem
39 km Park Tervuren
40 km Tervuren
46 km Jesus-Eik
55 km Overijse
53 km Begijnhofkerk van voormalig begijnhof Overijse
De oorsprong van Mariëndael, het begijnhof van Overijse, gaat terug tot 1267.
63 km Duisburg
75 km Groot begijnhof of Begijnhof Ten Hove Leuven (begin 13e E)
Één van de grootste nog bestaande begijnhoven in Vlaanderen. Gaaf bewaard en volledig gerestaureerd begijnhof van een tiental straten in het zuiden van de binnenstad. Het is een typisch stadsbegijnhof waar de huizen gegroepeerd zijn langsheen straten. Een vijftal huizen, waarvan enkele in vakwerkbouw dateren uit de 16e E. Het merendeel van de huizen dateert uit de periode 1630-1670. Ze werden opgetrokken in streekeigen traditionele architectuur uit warmrood gekleurde bakstenen, natuurstenen kruiskozijnen voor de vensters en natuurstenen deuromlijstingen. Typisch zijn de talrijke dakkapellen met rondboogvensters. De Dijle stroomt er dwars doorheen en splitst er in twee armen.
78 km Leuven
Oude Markt; Sint-Pieterskerk met schilderij ‘Het laatste avondmaal’ van Dirk Bouts; het historisch stadhuis
| begijnen-_en_begardenfietsroute_11_brussel_-_leuven_78_km.gpx |
Etappe 12: Leuven - Tongeren 101 km
0 km Leuven
0,5 km Cultureel centrum Oratorienhof
Voormalig begardenklooster (1280-1590). Traditioneel hielden Bogaarden zich bezig met linnenweverij. Zoals in andere steden in de Nederlanden, gaf dit ook in Leuven langdurige ruzie met de gilde der lakenwevers. Hun klooster stond naast de stadspoort van de oudste stadswal van Leuven. De poort noemde Borgstraete-Binnenpoort. In de 14e E kreeg de stad een nieuwe en grotere buitenwal. De oude stadspoort naast het Bogaardenklooster kreeg een nieuwe functie als gevangenis.
In 1457 was de lakenweverij in Leuven over zijn hoogtepunt en de weversgilde poogde haar werkterrein uit te breiden ten koste van de Bogaarden. De Bogaarden mochten ten gevolge van de aangescherpte regels nog maar 5 weefgetouwen bezitten, mochten op vele momenten van de liturgische kalender niet meer weven en de weefdraad moest verplicht aangekocht worden op Leuvense markten. Het aantal Bogaarden verminderde en de Bogaarden aanvaardden te leven volgens een vaste kloosterregel en traden in 1468 toe tot de derde orde der Franciscanen.
01 km Klein begijnhof Leuven (1272)
Is een begijnhof bestaande uit een straat en twee doodlopende steegjes ten noorden van de Sint-Geertrui-abdij en werd tot in de 19e E bewoond door begijnen. Door de beperkte middelen van de begijnen in dit hof zijn ze soberder dan die in het Groot Begijnhof. Vandaag resten er nog een dertigtal huizen in traditionele Vlaamse stijl. Ongeveer de helft van de huisjes werd in 2005 aan particulieren verkocht. De rest wordt door het OCMW verhuurd.
05 km Abdij van Vlierbeek
In 1590 veranderden de Bogaarden van kloosterregel en werden ze benedictijn. Ze verhuisden naar de Benedictijnerabdij van Vlierbeek. De abdij behield het klooster in de Mechelsestraat als refugiehuis. Na het vertrek uit de Mechelsestraat (1590) vestigden zich achteraf enkele Bogaarden uit Zepperen terug in Leuven. De Bogaarden leefden op verscheidene plekken in de stad tot circa 1700.
20 km Roosbeek
23 km Kumtich
25 km Hoksem
30 km Hoegaarden
30 km Klooster Mariadal
Klooster Maagdendaal of Mariadal werd in 1450 opgericht door de Bogaarden. In 1460 brouwden de Bogaarden bier in het klooster. Zij zouden Dat blijkt uit geschreven bronnen. De Sint-Rochuskapel werd door de Bogaarden gebouwd in 1767.
36 km Begijnhof Tienen (1245)
De Paterskerk zou de oudste Vlaamse begijnhofkerk van Vlaanderen zijn. Op 22 september 1976 werd de kerk door een hevige brand grotendeels vernield. De ruïne werd gerestaureerd en in 1997 ingericht als wandelpark. Het begijnhof zelf werd al in 1798 opgeheven.
36 km Voormalig Bogaardenklooster Tienen
In de 13de en de 14de E vielen de begaardenbeweging ten prooi aan een reeks vervolgingen op beschuldiging van ketterij. Daarna evolueerde de lekengemeenschap steeds meer naar een echte kloostergemeenschap met geestelijken en broeders. Om hun samenlevingsvorm enigszins te regulariseren, namen de meeste bogaardenhuizen in de eerste helft van de 14de E de regel van de reguliere derde orde Sint-Franciscus aan. Omdat de lakenindustrie toen ook over haar hoogtepunt heen was, onderwierpen de Tiense bogaarden zich aan het kapittel van Zepperen, waar zich het moederklooster bevond. Tijdens de verwoesting van Tienen in 1635 gingen de oorspronkelijke gebouwen volledig in vlammen op, waarbij ook het kloosterarchief verloren ging. Men ging snel met de wederopbouw van start en er werd ook aan bezitsuitbreiding gedaan, zodat de goederen van het klooster zich in de loop van de 17de E uitstrekten tot aan de achterzijde van de woningen van het huidige Torsinplein. Ten tijde van de Franse revolutie werd het klooster opgeheven en omgevormd tot gendarmeriekazerne. In de loop van de 19de E werd het vroegere klooster in kleine loten verkocht en omgevormd tot particuliere woningen. Het huidige gebouw dateert uit de 18de E. Het kwam op de plaats van andere oudere kloosterdependances. De voorgevel, bestaande uit vijf vensters en een deur, wordt bekroond met een driehoekig fronton met laadvenster. Op de zolderverdieping bevond zich een graanschuur. Het gelijkvloers bestond uit een ontvangstruimte en de gemeenschappelijke vertrekken van de kloosterlingen. Op de verdieping lagen de slaapvertrekken van de prior en andere hogere geestelijken.
37 km Tienen Grote Markt
52 km Voormalig Begardenklooster Zoutleeuw
In de loop van de 11de E kwam Zoutleeuw in het bezit van de graven van Leuven, die circa 1106 een eerste omwalling lieten optrekken. Daarvan zijn de toren van de Sint-Truidenpoort naast het stadhuis en de achtergevel van de halle vrijwel de enige restanten. Vanaf de 13de E ontstond een bloeiende handel in producten zoals zout, haring, rogge, hout en steenkool. De belangrijkste lokale nijverheid was de lakenweverij. De eerste lakenhalle dateert van circa 1316. Binnen haar omwalling telde Zoutleeuw verschillende kloosters die de maatregelen van Jozef II (1783-1787) en de Franse regering (1797) niet zouden overleven: de priorij van Scholierendal (1236), het Begijnhof (vóór 1260), het Bogaardenklooster (circa 1290), Mariëndal of Bethanië (1484), het Elisabathklooster der Grauwzusters (16de E). Het Bogaardenklooster bevond zich op het einde van de huidige Professor E. Vlieberghstraat, rechts van de Kleine Gete, waar zich nu een grote moestuin bevindt.
38 km Zoutleeuw
38 km Begijnhof Zoutleeuw
Het eerste begijnhof van Zoutleeuw lag langs de Kleine Gete buiten de stadswal. Op het einde van de 16e E kochten de begijnen het grauwzustersklooster aan in de huidige Begijnhofstraat en en bouwden er in 1604 een nieuwe kerk. Dit bedehuis werd in 1842 omgebouwd tot school en in de jaren 1977 gesloopt. Een gedeelte van de koormuur van de begijnhofkerk bleef bewaard en werd gerestaureerd na opgravingen in 1990. In de halfronde apsis prijkt nu een beeldje van een begijn, gemaakt door kunstenaar Willy Jorissen. Het pleintje dat zich voor deze muurresten uitstrekt, geeft de oorspronkelijke afmetingen van de begijnhofkerk weer.
61 km Sint-Truiden
61 km Begardenklooster Sint-Truiden
Oorspronkelijk was aan de Diesterstraat in Sint-Truiden het Sint-Mathiasklooster gevestigd, een klooster van bogaarden, gesticht in de 13e E. De bogaarden, mannen uit de geringe stand, verenigden zich en leefden samen zoals de begijnen. Later namen ze de regel van Sint-Franciscus over en werden ze derdeordelingen der Franciscanen. In 1589 kocht de Luikse prins-bisschop Ernest van Beieren hun klooster op en richtte het in als seminarie van de abdij. De gebouwen bleken te klein en in de 17e E kwamen er twee vleugels bij. Op twee gevelstenen staan de wapenschilden van prins-bisschop Ferdinand van Beieren en van abt Hubert van Zutendael. De noordoostvleugel, aan de Diesterstraat, werd in 1778 in classicistische stijl opgetrokken door prins-bisschop Velbrück . Het was de bedoeling dat aan de linkerkant van de monumentale inrijpoort een identieke vleugel zou komen, maar de inval van de Fransen verijdelde deze plannen. Het seminarie werd afgeschaft en bood vervolgens tot 1986 onderkomen aan meerdere scholen. Nu heeft het geheel een woon-, werk- en handelsfunctie.
63 km Sint-Agnesbegijnhof Sint-Truiden (1259)
Van het ommuurd pleintype werd ongeveer de helft bebouwd. De rest was in gebruik als kerkhof, bleekveld, moestuin of boomgaard. Van de muur zijn nog enkele fragmenten te zien aan de noordwestzijde. De oorspronkelijke vakwerkhuizen werden vanwege brandgevaar vervangen door de huidige woonhuizen uit de 17e of 18e E.
Voor de centraal gelegen kerk ligt een grasveld, dat ontstaan is na de sloop van een huizenblok. Rondom de kerk ligt het oude kerkhof en daaromheen bevinden zich de begijnhuisjes, de conventshuizen, het Godshuis, het Torenhuis, de infirmerie, de hoeve, de schuur en de pastorie. In een pand aan de noordwestzijde van het Begijnhofplein is het Festraetsuurwerk van Truienaar Kamiel Festraets (1904-1974) te bewonderen. Van 1937 tot 1942 bouwde hij dit uniek astronomisch compensatie-uurwerk, dat 4 ton woog, 6 m hoog was, 4 m lang, 2,5 m breed, en meer dan 20.000 onderdelen bevatte.
65 km Kasteel Terbiest
69 km Sint-Aloysiusinstituut Zepperen
Voormalig Begardenklooster. Het klooster werd gesticht in 1425 met de naam Sint-Hiëronymusveld door de orde van de bogaarden of begarden. Van 1443 tot 1650 was het begardenklooster van Zepperen het hoofdklooster der begarden. Ze blijven tot 1796 in het klooster, wanneer het door de Fransen wordt opgeheven. In 1798 wordt het verkocht aan de familie De Pitteurs die het omvormen tot een adellijk landgoed. De kartuizers, die vanwege de seculariseringspolitiek uit Frankrijk verdreven waren, kopen het in 1902. Deze verkopen het in 1905 aan de paters assumptionisten die eveneens uit Frankrijk waren verdreven en sinds in 1901 in Sint-Truiden onderwijs gaven (Sint-Aloysiusinstituut). Ze kampten daar met plaatsgebrek en verhuizen daarom naar Zepperen. In 1920 kopen de Assumptionisten het kasteel van Zepperen van de Karthuizers en worden er definitief eigenaar van.
71 km Zepperen
75 km Kasteel Mariagaarde Hoepertingen
80 km Begijnhof van Graeth Borgloon (1258)
De Hospitaal- en begijnhofkapel is de enige restant van het uit 9 huizen bestaande begijnhof. dat buiten de toenmalige stadswal lag in de wijk Graeth.
80 km Borgloon
80 km Birgittijnenklooster paters brigittijnen
Klooster van een weinig verbreide orde, met name de birgittijnen, waarvan de mannelijke tak thans is uitgestorven, en de vrouwelijk slechts op vier plaatsen (buiten België) nog bestaat. In die zin is het een merkwaardig religieus-historisch erfgoed. De birgittijnen waren afkomstig van de Sint-Sixtusabdij te Westvleteren, welke van 1610 tot 1784 heeft bestaan en een der voorlopers was van de huidige trappistenabdij aldaar. Twee birgittijnen uit het bisdom Ieper vestigden zich in 1643 in Borgloon, in een huis aan het Abeelplein. In 1646 kregen zij huizen en gronden toegewezen in de Kroonstraat en het achterliggende Nieuwland. Bouw van het klooster met kerk toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand vond plaats van 1650-1663. In 1799 werd het klooster door de staat in beslag genomen en verkocht aan één der monniken, die er met vier andere birgittijnen weer in trok. In 1846 werd het aangekocht door aartsbisschop Joannes Zwijsen als refugiehuis voor de Zusters van Liefde van Tilburg. In 1849 kwamen de zusters in dit gebouw en begonnen er een kostschool voor meisjes. Later kwam er ook een lagere school.
84 km Kasteel van Bommershoven
86 km Begijnekruis
Begijnekruis nabij de hoeve Manshoven. Het opschrift luidt: HIER LYCT BEGRAEVEN GERTUVD VANDERMASE BEGEYNE DYT STERFT A 1622 DEN 26 MEY BIDT VOER DYE ZIELE.
88 km Kasteel van Heks
89 km Kasteel van Horne
94 km Kasteel van Widooie
101 Tongeren
101 km Begijnhof Tongeren (1257)
Dat er vóór 1243 in Tongeren al ‘begijnen’ woonden, weten we uit een oorkonde van 1243. In 1245 kregen de begijnen de toelating om een begijnhof te bouwen dat, om hen te beschermen tegen bekoringen, moest omgeven zijn door een muur. Om Tongeren te verdedigen tegen invallen werd tussen 1240 en 1290 een omwalling gebouwd rond het centrum. Hierdoor kwam het woongebied van de begijnen buiten de stadsmuren te liggen. De begijnen kregen in 1257 een lap grond toegekend binnen de muren in de buurt van de de Moerenpoort en de rivier de Jeker. Het Sint-Catherinabegijnhof behoort tot de oudste begijnhoven van Vlaanderen. Het is van het stedelijke type met 8 straten. In 1677 bliezen de Franse troepen onder leiding van Lodewijk XIV de stadsmuren op en staken de stad in brand. Door een compromis met de Franse troepen bleef het begijnhof gespaard. Aan het begin van de 18e E leefden hier meer dan 300 begijnen in bijna 100 woningen.
0 km Leuven
0,5 km Cultureel centrum Oratorienhof
Voormalig begardenklooster (1280-1590). Traditioneel hielden Bogaarden zich bezig met linnenweverij. Zoals in andere steden in de Nederlanden, gaf dit ook in Leuven langdurige ruzie met de gilde der lakenwevers. Hun klooster stond naast de stadspoort van de oudste stadswal van Leuven. De poort noemde Borgstraete-Binnenpoort. In de 14e E kreeg de stad een nieuwe en grotere buitenwal. De oude stadspoort naast het Bogaardenklooster kreeg een nieuwe functie als gevangenis.
In 1457 was de lakenweverij in Leuven over zijn hoogtepunt en de weversgilde poogde haar werkterrein uit te breiden ten koste van de Bogaarden. De Bogaarden mochten ten gevolge van de aangescherpte regels nog maar 5 weefgetouwen bezitten, mochten op vele momenten van de liturgische kalender niet meer weven en de weefdraad moest verplicht aangekocht worden op Leuvense markten. Het aantal Bogaarden verminderde en de Bogaarden aanvaardden te leven volgens een vaste kloosterregel en traden in 1468 toe tot de derde orde der Franciscanen.
01 km Klein begijnhof Leuven (1272)
Is een begijnhof bestaande uit een straat en twee doodlopende steegjes ten noorden van de Sint-Geertrui-abdij en werd tot in de 19e E bewoond door begijnen. Door de beperkte middelen van de begijnen in dit hof zijn ze soberder dan die in het Groot Begijnhof. Vandaag resten er nog een dertigtal huizen in traditionele Vlaamse stijl. Ongeveer de helft van de huisjes werd in 2005 aan particulieren verkocht. De rest wordt door het OCMW verhuurd.
05 km Abdij van Vlierbeek
In 1590 veranderden de Bogaarden van kloosterregel en werden ze benedictijn. Ze verhuisden naar de Benedictijnerabdij van Vlierbeek. De abdij behield het klooster in de Mechelsestraat als refugiehuis. Na het vertrek uit de Mechelsestraat (1590) vestigden zich achteraf enkele Bogaarden uit Zepperen terug in Leuven. De Bogaarden leefden op verscheidene plekken in de stad tot circa 1700.
20 km Roosbeek
23 km Kumtich
25 km Hoksem
30 km Hoegaarden
30 km Klooster Mariadal
Klooster Maagdendaal of Mariadal werd in 1450 opgericht door de Bogaarden. In 1460 brouwden de Bogaarden bier in het klooster. Zij zouden Dat blijkt uit geschreven bronnen. De Sint-Rochuskapel werd door de Bogaarden gebouwd in 1767.
36 km Begijnhof Tienen (1245)
De Paterskerk zou de oudste Vlaamse begijnhofkerk van Vlaanderen zijn. Op 22 september 1976 werd de kerk door een hevige brand grotendeels vernield. De ruïne werd gerestaureerd en in 1997 ingericht als wandelpark. Het begijnhof zelf werd al in 1798 opgeheven.
36 km Voormalig Bogaardenklooster Tienen
In de 13de en de 14de E vielen de begaardenbeweging ten prooi aan een reeks vervolgingen op beschuldiging van ketterij. Daarna evolueerde de lekengemeenschap steeds meer naar een echte kloostergemeenschap met geestelijken en broeders. Om hun samenlevingsvorm enigszins te regulariseren, namen de meeste bogaardenhuizen in de eerste helft van de 14de E de regel van de reguliere derde orde Sint-Franciscus aan. Omdat de lakenindustrie toen ook over haar hoogtepunt heen was, onderwierpen de Tiense bogaarden zich aan het kapittel van Zepperen, waar zich het moederklooster bevond. Tijdens de verwoesting van Tienen in 1635 gingen de oorspronkelijke gebouwen volledig in vlammen op, waarbij ook het kloosterarchief verloren ging. Men ging snel met de wederopbouw van start en er werd ook aan bezitsuitbreiding gedaan, zodat de goederen van het klooster zich in de loop van de 17de E uitstrekten tot aan de achterzijde van de woningen van het huidige Torsinplein. Ten tijde van de Franse revolutie werd het klooster opgeheven en omgevormd tot gendarmeriekazerne. In de loop van de 19de E werd het vroegere klooster in kleine loten verkocht en omgevormd tot particuliere woningen. Het huidige gebouw dateert uit de 18de E. Het kwam op de plaats van andere oudere kloosterdependances. De voorgevel, bestaande uit vijf vensters en een deur, wordt bekroond met een driehoekig fronton met laadvenster. Op de zolderverdieping bevond zich een graanschuur. Het gelijkvloers bestond uit een ontvangstruimte en de gemeenschappelijke vertrekken van de kloosterlingen. Op de verdieping lagen de slaapvertrekken van de prior en andere hogere geestelijken.
37 km Tienen Grote Markt
52 km Voormalig Begardenklooster Zoutleeuw
In de loop van de 11de E kwam Zoutleeuw in het bezit van de graven van Leuven, die circa 1106 een eerste omwalling lieten optrekken. Daarvan zijn de toren van de Sint-Truidenpoort naast het stadhuis en de achtergevel van de halle vrijwel de enige restanten. Vanaf de 13de E ontstond een bloeiende handel in producten zoals zout, haring, rogge, hout en steenkool. De belangrijkste lokale nijverheid was de lakenweverij. De eerste lakenhalle dateert van circa 1316. Binnen haar omwalling telde Zoutleeuw verschillende kloosters die de maatregelen van Jozef II (1783-1787) en de Franse regering (1797) niet zouden overleven: de priorij van Scholierendal (1236), het Begijnhof (vóór 1260), het Bogaardenklooster (circa 1290), Mariëndal of Bethanië (1484), het Elisabathklooster der Grauwzusters (16de E). Het Bogaardenklooster bevond zich op het einde van de huidige Professor E. Vlieberghstraat, rechts van de Kleine Gete, waar zich nu een grote moestuin bevindt.
38 km Zoutleeuw
38 km Begijnhof Zoutleeuw
Het eerste begijnhof van Zoutleeuw lag langs de Kleine Gete buiten de stadswal. Op het einde van de 16e E kochten de begijnen het grauwzustersklooster aan in de huidige Begijnhofstraat en en bouwden er in 1604 een nieuwe kerk. Dit bedehuis werd in 1842 omgebouwd tot school en in de jaren 1977 gesloopt. Een gedeelte van de koormuur van de begijnhofkerk bleef bewaard en werd gerestaureerd na opgravingen in 1990. In de halfronde apsis prijkt nu een beeldje van een begijn, gemaakt door kunstenaar Willy Jorissen. Het pleintje dat zich voor deze muurresten uitstrekt, geeft de oorspronkelijke afmetingen van de begijnhofkerk weer.
61 km Sint-Truiden
61 km Begardenklooster Sint-Truiden
Oorspronkelijk was aan de Diesterstraat in Sint-Truiden het Sint-Mathiasklooster gevestigd, een klooster van bogaarden, gesticht in de 13e E. De bogaarden, mannen uit de geringe stand, verenigden zich en leefden samen zoals de begijnen. Later namen ze de regel van Sint-Franciscus over en werden ze derdeordelingen der Franciscanen. In 1589 kocht de Luikse prins-bisschop Ernest van Beieren hun klooster op en richtte het in als seminarie van de abdij. De gebouwen bleken te klein en in de 17e E kwamen er twee vleugels bij. Op twee gevelstenen staan de wapenschilden van prins-bisschop Ferdinand van Beieren en van abt Hubert van Zutendael. De noordoostvleugel, aan de Diesterstraat, werd in 1778 in classicistische stijl opgetrokken door prins-bisschop Velbrück . Het was de bedoeling dat aan de linkerkant van de monumentale inrijpoort een identieke vleugel zou komen, maar de inval van de Fransen verijdelde deze plannen. Het seminarie werd afgeschaft en bood vervolgens tot 1986 onderkomen aan meerdere scholen. Nu heeft het geheel een woon-, werk- en handelsfunctie.
63 km Sint-Agnesbegijnhof Sint-Truiden (1259)
Van het ommuurd pleintype werd ongeveer de helft bebouwd. De rest was in gebruik als kerkhof, bleekveld, moestuin of boomgaard. Van de muur zijn nog enkele fragmenten te zien aan de noordwestzijde. De oorspronkelijke vakwerkhuizen werden vanwege brandgevaar vervangen door de huidige woonhuizen uit de 17e of 18e E.
Voor de centraal gelegen kerk ligt een grasveld, dat ontstaan is na de sloop van een huizenblok. Rondom de kerk ligt het oude kerkhof en daaromheen bevinden zich de begijnhuisjes, de conventshuizen, het Godshuis, het Torenhuis, de infirmerie, de hoeve, de schuur en de pastorie. In een pand aan de noordwestzijde van het Begijnhofplein is het Festraetsuurwerk van Truienaar Kamiel Festraets (1904-1974) te bewonderen. Van 1937 tot 1942 bouwde hij dit uniek astronomisch compensatie-uurwerk, dat 4 ton woog, 6 m hoog was, 4 m lang, 2,5 m breed, en meer dan 20.000 onderdelen bevatte.
65 km Kasteel Terbiest
69 km Sint-Aloysiusinstituut Zepperen
Voormalig Begardenklooster. Het klooster werd gesticht in 1425 met de naam Sint-Hiëronymusveld door de orde van de bogaarden of begarden. Van 1443 tot 1650 was het begardenklooster van Zepperen het hoofdklooster der begarden. Ze blijven tot 1796 in het klooster, wanneer het door de Fransen wordt opgeheven. In 1798 wordt het verkocht aan de familie De Pitteurs die het omvormen tot een adellijk landgoed. De kartuizers, die vanwege de seculariseringspolitiek uit Frankrijk verdreven waren, kopen het in 1902. Deze verkopen het in 1905 aan de paters assumptionisten die eveneens uit Frankrijk waren verdreven en sinds in 1901 in Sint-Truiden onderwijs gaven (Sint-Aloysiusinstituut). Ze kampten daar met plaatsgebrek en verhuizen daarom naar Zepperen. In 1920 kopen de Assumptionisten het kasteel van Zepperen van de Karthuizers en worden er definitief eigenaar van.
71 km Zepperen
75 km Kasteel Mariagaarde Hoepertingen
80 km Begijnhof van Graeth Borgloon (1258)
De Hospitaal- en begijnhofkapel is de enige restant van het uit 9 huizen bestaande begijnhof. dat buiten de toenmalige stadswal lag in de wijk Graeth.
80 km Borgloon
80 km Birgittijnenklooster paters brigittijnen
Klooster van een weinig verbreide orde, met name de birgittijnen, waarvan de mannelijke tak thans is uitgestorven, en de vrouwelijk slechts op vier plaatsen (buiten België) nog bestaat. In die zin is het een merkwaardig religieus-historisch erfgoed. De birgittijnen waren afkomstig van de Sint-Sixtusabdij te Westvleteren, welke van 1610 tot 1784 heeft bestaan en een der voorlopers was van de huidige trappistenabdij aldaar. Twee birgittijnen uit het bisdom Ieper vestigden zich in 1643 in Borgloon, in een huis aan het Abeelplein. In 1646 kregen zij huizen en gronden toegewezen in de Kroonstraat en het achterliggende Nieuwland. Bouw van het klooster met kerk toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand vond plaats van 1650-1663. In 1799 werd het klooster door de staat in beslag genomen en verkocht aan één der monniken, die er met vier andere birgittijnen weer in trok. In 1846 werd het aangekocht door aartsbisschop Joannes Zwijsen als refugiehuis voor de Zusters van Liefde van Tilburg. In 1849 kwamen de zusters in dit gebouw en begonnen er een kostschool voor meisjes. Later kwam er ook een lagere school.
84 km Kasteel van Bommershoven
86 km Begijnekruis
Begijnekruis nabij de hoeve Manshoven. Het opschrift luidt: HIER LYCT BEGRAEVEN GERTUVD VANDERMASE BEGEYNE DYT STERFT A 1622 DEN 26 MEY BIDT VOER DYE ZIELE.
88 km Kasteel van Heks
89 km Kasteel van Horne
94 km Kasteel van Widooie
101 Tongeren
101 km Begijnhof Tongeren (1257)
Dat er vóór 1243 in Tongeren al ‘begijnen’ woonden, weten we uit een oorkonde van 1243. In 1245 kregen de begijnen de toelating om een begijnhof te bouwen dat, om hen te beschermen tegen bekoringen, moest omgeven zijn door een muur. Om Tongeren te verdedigen tegen invallen werd tussen 1240 en 1290 een omwalling gebouwd rond het centrum. Hierdoor kwam het woongebied van de begijnen buiten de stadsmuren te liggen. De begijnen kregen in 1257 een lap grond toegekend binnen de muren in de buurt van de de Moerenpoort en de rivier de Jeker. Het Sint-Catherinabegijnhof behoort tot de oudste begijnhoven van Vlaanderen. Het is van het stedelijke type met 8 straten. In 1677 bliezen de Franse troepen onder leiding van Lodewijk XIV de stadsmuren op en staken de stad in brand. Door een compromis met de Franse troepen bleef het begijnhof gespaard. Aan het begin van de 18e E leefden hier meer dan 300 begijnen in bijna 100 woningen.
| begijnen-_en_begardenfietsroute_12_leuven_-_tongeren_101_km.gpx |
Logeren in Vlaanderen
Hotels, B&B's, campings, jeugdherbergen, ...
www.vlaanderenvakantieland.be/nl/logeren/logies
Adressen voor budgetvriendelijk overnachten zijn ook te vinden op volgende websites:
Bivakzones (Paalkamperen):
bivakzone.be
Trekkershutten:
www.trekkershutten.nl
Welcome To My Garden
welcometomygarden.org
Een netwerk zonder winstoogmerk van burgers die hun tuin gratis beschikbaar stellen voor trage reizigers
WarmShowers
www.warmshowers.org
Fietsers die onderdak aanbieden aan fietsers. Na registratie mits eenmalige donatie van $ 30 (Livetime User), biedt het tabblad 'Search' de mogelijkheid om aan de hand van een kaart of een lijst personen te zoeken op locatie (of op naam). Lees het geselecteerde profiel van de host voor speciale verzoeken en gebruik de contactknop om een bericht te sturen.
Vrienden op de Fiets
www.vriendenopdefiets.nl
Gastadressen van mensen die vrienden van de fiets onderdak geven. Na registratie en jaarlijkse bijdrage van € 8 voor Nederlanders en € 10 voor niet-Nederlanders krijgt u een Vriendennummer om op de site in te loggen.
Vlaamse Jeugdherbergen
www.jeugdherbergen.be
Hotels, B&B's, campings, jeugdherbergen, ...
www.vlaanderenvakantieland.be/nl/logeren/logies
Adressen voor budgetvriendelijk overnachten zijn ook te vinden op volgende websites:
Bivakzones (Paalkamperen):
bivakzone.be
Trekkershutten:
www.trekkershutten.nl
Welcome To My Garden
welcometomygarden.org
Een netwerk zonder winstoogmerk van burgers die hun tuin gratis beschikbaar stellen voor trage reizigers
WarmShowers
www.warmshowers.org
Fietsers die onderdak aanbieden aan fietsers. Na registratie mits eenmalige donatie van $ 30 (Livetime User), biedt het tabblad 'Search' de mogelijkheid om aan de hand van een kaart of een lijst personen te zoeken op locatie (of op naam). Lees het geselecteerde profiel van de host voor speciale verzoeken en gebruik de contactknop om een bericht te sturen.
Vrienden op de Fiets
www.vriendenopdefiets.nl
Gastadressen van mensen die vrienden van de fiets onderdak geven. Na registratie en jaarlijkse bijdrage van € 8 voor Nederlanders en € 10 voor niet-Nederlanders krijgt u een Vriendennummer om op de site in te loggen.
Vlaamse Jeugdherbergen
www.jeugdherbergen.be
